Μάθημα 204

Υπεύθυνος Μαθήματος

• Αχιλλέας Δραμαλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής, ΤΕΕΠΗ, ΔΠΘ

Διδάσκοντες

1. Α. Δραμαλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής, ΤΕΕΠΗ, ΔΠΘ
2. Α. Μάρκος, Επίκουρος Καθηγητής, Π.Τ.Δ.Ε., Δ.Π.Θ.
3. Κ. Πετρογιάννης, Καθηγητής, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
4. Β. Χατζηνικήτα, Καθηγήτρια, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

Σκοπός

Σκοπός του μαθήματος είναι πολυδιάστατος:

• αφορά στη γνωριμία των συμμετεχόντων με το στατιστικό πακέτο SPSS αλλά και με διαχειριστικές και αναλυτικές διαδικασίες ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων.
• αφορά στην ποσοτική διάσταση της παρατήρησης ως μέσον συλλογής ερευνητικού υλικού πλαισιωμένη από παραδείγματα και ερευνητικές μελέτες.
• αφορά στους Δειγματοληπτικούς, Συσχετιστικούς και Πειραματικούς σχεδιασμούς στην Εκπαιδευτική Έρευνα.
• τέλος, αφορά στην ακαδημαϊκή γραφή και συγγραφή εμπειρικής έρευνας.

Περιεχόμενο / Θεματικές Ενότητες

1. Ακαδημαϊκή γραφή και συγγραφή εμπειρικής έρευνας (δύο 3ωρα μαθήματα)

Στόχος των μαθημάτων είναι η εισαγωγή και εξοικείωση των συμμετεχόντων με βασικές γνώσεις και δεξιότητες για τη συγγραφή ερευνητικών εργασιών που παρουσιάζουν εμπειρική έρευνα στην εκπαίδευση.

Κεντρικοί άξονες της θεματολογίας των μαθημάτων είναι οι ακόλουθοι:

• Βασικά μέρη μιας εμπειρικής ερευνητικής εργασίας: Λειτουργία και Περιεχόμενο.
• Τεχνικές συγγραφής εμπειρικής έρευνας.
• Ζητήματα και τεχνικές ακαδημαϊκής γραφής.

2. Ακαδημαϊκή γραφή και συγγραφή εμπειρικής έρευνας: Εργαστήριο (ένα 3ωρο μάθημα)

Στόχος του εργαστηρίου είναι η αξιοποίηση και η εφαρμογή των γνώσεων και δεξιοτήτων των προαναφερθέντων μαθημάτων Ακαδημαϊκής γραφής και Συγγραφής Εμπειρικής έρευνας, μέσω εκπόνησης μιας σειράς δραστηριοτήτων.

3. Η ποσοτική διάσταση της παρατήρησης: η τεχνική της "συστηματικής παρατήρησης" (δύο 3ωρα μαθήματα)

Η παρατήρηση αποτελεί θεμελιώδη πτυχή κάθε επιστημονικού κλάδου και μια από τις πλέον βασικές και παλαιότερες ερευνητικές καθώς και κλινικές μεθόδους, ενώ συμμετέχει, είτε άμεσα είτε έμμεσα, και σε πλείστες άλλες μεθόδους. Ως μέσο συλλογής ερευνητικού υλικού είναι μια από τις πλέον διαδεδομένες και ευρείας χρήσης μεθόδους που διαθέτει το μεθοδολογικό οπλοστάσιο του ερευνητή στο χώρο των κοινωνικών επιστημών, αφού το βασικό της πλεονέκτημα είναι ότι βρίσκεται πιο κοντά στην εμπειρία του κάθε ατόμου. Η μέθοδος απαιτεί «θέαση-ακρόαση» από τον ερευνητή-παρατηρητή των υπό μελέτη καταστάσεων, φαινομένων ή συμπεριφορών που εκτυλίσσονται ενώπιον του.

Στη διάρκεια των μαθημάτων θα γίνει παρουσίαση της μεθόδου συστηματικής παρατήρησης, μιας τεχνικής όπου τα πράγματα δεν είναι απλά «βλέπω», «ακούω» και «θυμάμαι» συμπεριφορές, συμβάντα, γεγονότα ή καταστάσεις αλλά είναι η χρήση αυτών των αισθήσεων και ικανοτήτων που εφαρμόζονται στη βάση δύο σημαντικών προϋποθέσεων: εφαρμόζονται άμεσα-κατευθυνόμενα και συστηματικά με σκοπό να διατυπωθούν και να ελεγχθούν υποθέσεις και θεωρίες και να εξαχθούν συμπεράσματα γύρω από ψυχοκοινωνικά φαινόμενα. Θα παρουσιαστούν βασικά στοιχεία της μεθόδου, όπως η ανάλυση της συμπεριφοράς και των συμπεριφορικών κατηγοριών, οι τύποι μετρήσεων που εφαρμόζονται στη συστηματική παρατήρηση, οι μέθοδοι καταγραφής που χρησιμοποιούνται, τα μέσα καταγραφής της συμπεριφοράς, ζητήματα και τρόποι μέτρησης της αξιοπιστίας και εγκυρότητας. Η παρουσίαση θα πλαισιωθεί από παραδείγματα και ερευνητικές μελέτες που έχουν χρησιμοποιήσει την τεχνική αυτή, καθώς και βιντεοσκοπημένο υλικό που θα χρησιμεύσει για επιτόπια άσκηση εξομοίωσης.

4. Γνωριμία με το στατιστικό πακέτο SPSS και βασικές έννοιες της περιγραφικής στατιστικής μέσω του SPSS: Εργαστήριο (τρία 3ωρα μαθήματα)

• Το στατιστικό πρόγραμμα SPSS
• Από το ερωτηματολόγιο στο SPSS
• Ανακωδικοποίηση μεταβλητών
• Περιγραφική ανάλυση interval ή scale μεταβλητών
• Περιγραφική ανάλυση ordinal ή nominal μεταβλητών
• Πινακοειδείς διασταυρώσεις
• Ανάλυση συσχέτισης

5. Δειγματοληπτικοί Σχεδιασμοί στην Εκπαιδευτική Έρευνα (δύο τρίωρα μαθήματα)

• Δειγματοληπτική έρευνα
• Είδη δειγματοληπτικών σχεδιασμών
• Στάδια διεξαγωγής
• Αξιολόγηση
• Παραδείγματα
• Βασικές μέθοδοι ανάλυσης και ερμηνείας των δεδομένων μιας δειγματοληπτικής μελέτης.

6. Συσχετιστικοί Σχεδιασμοί στην Εκπαιδευτική Έρευνα (ένα τρίωρο μάθημα)

• Συσχετιστική έρευνα
• Είδη συσχετιστικών σχεδιασμών
• Στάδια διεξαγωγής
• Αξιολόγηση
• Παραδείγματα
• Βασικές μέθοδοι ανάλυσης και ερμηνείας των δεδομένων μιας συσχετιστικής μελέτης.

7. Πειραματικοί Σχεδιασμοί στην Εκπαιδευτική Έρευνα (δύο τρίωρα μαθήματα)

• Πείραμα
• Είδη πειραματικών σχεδιασμών
• Στάδια διεξαγωγής πειραματικής έρευνας
• Αξιολόγηση
• Παραδείγματα πειραματικής μελέτης
• Βασικές μέθοδοι ανάλυσης και ερμηνείας των δεδομένων μιας πειραματικής μελέτης